Oudste school van Nederland

O.B.S. Piet Hein is  niet alleen verreweg de oudste school van Amstelveen maar ook één van de oudste scholen van Nederland. Het vermoeden bestaat dat de school al bestond voordat de latere naamgever Piet Hein in 1578 geboren werd. Over die allereerste jaren is weinig bekend maar dat de voorloper van de huidige school zo’n driehonderd jaar naast de kerk in het oude dorp van Amstelveen gevestigd was is een feit. De laatste versie van dat “schoolhuis” dat tussen 1907 en 1949 in gebruik was, is nog steeds te herkennen aan het opschrift O(penbare) L(agere) school.

Pieter van den Daal, een strenge schoolmeester

Eén van de schoolmeesters uit het verleden waarover meer bekend is is Pieter van den Daal die in 1791 benoemd werd als schoolmeester van de Amstelveense dorpsschool. Hij kreeg een salaris van negentig gulden per jaar. Pas in 1840, dus bijna een halve eeuw later, ging hij met pensioen. Hij was toen tweeënzeventig jaar oud. Nooit had een Amstelveense schoolmeester zo’n lange diensttijd. Vrijwel die hele periode was hij ook nog koster van de dorpskerk, armmeester, klokkenluider, belastinggaarder en doodgraver.

Het moet een strenge schoolmeester geweest zijn. Dat kon ook niet anders, want hij had honderd leerlingen onder zijn hoede. Maar die grote groep jonge Amstelvenertjes kon hij goed aan. Dat blijkt ook uit het verslag dat de schoolopziener na een bezoek aan de school in 1821 schreef. Daarin staat onder meer: ‘En onder die honderd kinderen hoort men geen gedruis, geen gefluister, niets dan de stem van de leerling die leest en antwoordt aan de onderwijzer.’ Alleen het zangonderwijs lag meester Van den Daal niet zo goed. ‘Er werd met gezang begonnen dat minder bevallig was dan enig ander onderdeel van het onderwijs’, schreef de schoolopziener in zijn verslag.

Gravend in de (school)archieven wordt duidelijk dat al die eeuwen het structurele gebrek aan financiën het de leerkrachten niet eenvoudig maakte om goed onderwijs te geven. Ook de huisvesting liet veel te wensen over ondanks nieuwbouw naast de dorpskerk in 1848 en 1907. In het jaar 1951 werd de wel heel vertrouwde stek  aan de dorpsstraat verruild voor een nieuw onderkomen op de Wibautlaan zoals wij dat nu nog kennen.

In 1985 volgde de samenvoeging met kleuterschool “de Kindertuin” in het Broersepark tot de basisschool die wij nu zijn. De voortdurende toename van het aantal leerlingen maakte het noodzakelijk aanvullende huisvesting te realiseren.

In 1997 werd het gebouw aan de Dr. Schaepmanlaan 7 gerenoveerd en in gebruik genomen. Enkele jaren later ontstond een dislocatie op de van Weerden Poelmanlaan die later verruild werd voor onze locatie op de Schaepmanlaan 5 . De meeste recente uitbreiding in huisvesting was in 2008 toen wij het gebouw aan de Schaepmanlaan 2 betrokken. In de toekomst hopen wij, samen met ons bestuur Amstelwijs en de gemeente Amstelveen, het aantal locaties weer terug te brengen tot bij voorkeur één gebouw.

De naam Piet Hein

Het grootste deel van haar bestaan heeft onze school geen naam gehad. Dat was ook niet nodig omdat het de enige school in Amstelveen was. Pas met de toename van het aantal scholen ontstond behoefte om onderscheid te maken en vanaf 1925 werd gesproken van school 1. In 1942 kwam hierin verandering toen de burgemeester van Nieuwer-Amstel, die bekend stond om zijn sympathieën voor de NSB, besloot de scholen 1 t/m 4 te tooien met de namen van zeehelden en dat school 1 tot Piet Hein school omgedoopt werd.

In het boek “Over de lotgevallen dezer scholen” geschreven door O.B. de Kat, dat uitgegeven is door De Vereniging Historisch Amstelveen, is nog veel meer te lezen over het verleden van de Piet Hein school.